CİNAYETİN CEZASI

İmza bölümü

"Türkiye'de cinayetlerin önlenmesi ve katillerin bertaraf edilmesi için, yasa değişikliğine gidilerek, cinayet suçu için verilen hapis cezaları yerine, maktulün yakınlarına kısas (katilin öldürülmesi) veya diyet (katilin tazminat ödemesi) seçeneklerinden birini seçme hakkı verilmesini talep ediyoruz."


Devam ederek Maslahat'ın size eposta göndermesini kabul etmiş olursunuz. Dilediğiniz zaman eposta gönderi listesinden çıkabilirsiniz. Maslahat Gizlilik Bildirimi belgesinde kişisel bilgilerinizi nasıl koruduğumuz hakkında bilgi edinebilirsiniz.

Konunun detayı

Mesele: Cinayetin yani katlin cezası olarak verilen süreli veya süresiz hapis cezaları yerine, yasa değişikliğine gidilerek, katilin maktulün yakınlarının vereceği karara bırakılmasını, maktulün yakınlarına kısas (cana can, katilin öldürülmesi) veya diyet (tazminat) seçeneklerinden birini seçme hakkı tanınmasını talep ediyoruz.

Yetkili mercii: TBMM

Gerekli değişiklik: Yasa değişikliği.
1- Türk Ceza Kanunu ilgili maddelerinde değişiklikler.
2- Ek hükümler için Anayasa ilgili maddelerinde değişiklikler.

Dini açıdan değerlendirme: Allah'ın emridir, Kuran'da geçmektedir.

Değiştirilmesindeki yararlardan bazıları:

1- Caydırıcılık. Katiller cezalarının ölüm olacağını bilirse ülkede cinayet sayısı azalır.
2- Maktul yakınlarının vicdanlarının huzur bulmasına daha yakın olması.
3- Diyet yoluyla maktul yakınlarının faydasını gözeten, toplumsal maddi eşitsizliği de biraz olsun dönüştüren yapıcı bir sonuç.
4- Adaletin yerini bulması.
5- Katillerin yatıp çıkıp tekrar suç işlemesinin önlenmesi.
6- Devletin, katilleri hapishanede yaşatmak için harcayacağı maddi ve emek kayıplarının önüne geçilmesi.
7- Huzurlu ve mutlu topluma bir adım daha yaklaşmak.
8- Canilerin cesaret bulduğu ortamın diğer kötülüklere zemin oluşturmasının ve dolaylı diğer kötülüklerin önüne geçilmesi.
9- Katillerin bertaraf edilip sayılarının azaldığı bir ortamda, mahkemelerdeki dava sayısı azalır, adli yoğunluk ve beklemeler azalır, ortalama dava süreleri azalır.

Örnek olay:

Normalde burada konuyla ilgili yaşanmış bir veya iki olay örneği veriyoruz. Bu konu özelinde http://anitsayac.com sitesini paylaşmayı yeterli buluyoruz. Siteye göre 2019 yılında Türkiye'de 414 kadın cinayeti işlenmiş. Günde 1'in üzerinde bir oran. Bu sadece medyaya yansıyan ve kadın cinayet sayısı. Detaya girmeye gerek görmüyoruz.

Yasa değişikliği kapsamında talep edilen uygulama ve detaylar:

Aşağıda belirtilenler, kanun değişikliği teklifi kapsamında yetkililere sunulmak üzere hazırlanmış bir taslak çalışmadır. Detayların belirlenmesinde çoğunlukla dini hükümler temel ve esas alınmıştır. Kuran ve hadislere dayanan hükümler için kaynak belirtilmeye çalışılmıştır. Ek olarak bazı ilave, kabul ve yorumlara da yer verilmiştir. Bu ilaveler, olası muğlaklığı gidermek ve anlamayı kolaylaştırmak için yapılmış olup, gerektiğinde değişikliğe açıktır.


1- Taammüden (kasıtla) öldürmede, katil maktulün yakınlarının tercihine bırakılır. Kısas veya diyetten birini seçerler. Taammüden öldürmenin diyeti 100 devedir. Ayrıca, ne üzerine sulh yapıldıysa o da eklenir. Bu, diyetin şiddetini artırmaktır. (1)

Kısas cezası, devlet veya devletin izin verdiği kişiler tarafından tatbik edilir.

Diyet için deve cinsinden verilen ölçüyü olduğu gibi kullanabiliriz. Ödeme ne ile yapılırsa yapılsın, devenin değeri üzerinden çeviri yapılabilir. Veya altını olanlar için belirtilen 1000 dinar ölçüsü, paraya çevrilerek kullanılabilir. Ayrıca, sığır besleyenler için ikiyüz sığır, davar cinsinden vermek isteyenler için ikibin davardır.(4)

Örnek değerleme: Hadislerde develerin yaş ve cinsiyetine göre kaçar adet olması gerektiği ayrıntısıyla verilmiş. Ancak Türkiye'deki piyasasının darlığını da göz önünde bulundurarak, şimdilik, bir kabule dayanarak, her bir deve için aynı ortalama değeri kullandığımızda, 2020 yılı için bir devenin ortalama değerini eldeki verilerle 17.200 TL olarak hesapladık. Bu değer kullanıldığında, taammüden öldürmede diyetin parasal karşılığı 1.720.000 TL'dir. Altın ölçüsü olan 1000 dinar üzerinden hesaplama yaparsak, 1000 dinar x 4,25 g/dinar x 389,38 TL/g =~ 1.654.000 TL'dir. Değerler birbirine yakındır. Biz altın üzerinden çeviri yapmayı tercih ediyoruz. Bu sayfada verdiğimiz örnek, değer belirleme ve hesaplama için de bize ayrıca geri bildirimde bulunabilirsiniz.

Diyetin ödenmesi suçluya aittir.

Diyet, öldürülenin varisleri arasında yakınlık derecelerine göre taksim edilir. Artan olursa asabeye geçer. (7) Asabe, kısaca baba tarafından akrabalardır.
Katil maktulün yakını ise, katile diyetten veya mirastan hiçbir hisse yoktur. (10)


2- Hataen öldürmenin diyeti 100 devedir. (2)


3- Kadının diyeti, erkeğin diyetine, diyetin üçte bir miktarına ulaşıncaya kadar eşittir. (3)

Bu hükmü şu şekilde yorumluyoruz; diyeti kamile olan 100 devenin üçte birine, yani 33,3.. deveye kadarki diyet cezalarında kadın ve erkeğin diyetleri eşittir. 33,3.. ve 66,6.. deve arası diyet cezalarında kadının diyeti 33,3.. devedir. 66,6.. ve üstü deve miktarındaki diyet cezalarında kadının diyeti erkeğin diyetinin yarısıdır. Yani, diyeti kamile olan 100 deve cezalarında kadının diyeti 50 devedir.


4- Muahedin diyeti, hür kimsenin diyetinin yarısıdır. (4)
Ehl-i zimmetin diyeti, müslümanların diyetinin yarısıdır. (5)
Kafirin diyeti, mü'minin diyetinin yarısıdır. (6)

Muahed, antlaşma mucibince daru'l İslam'da yaşamasına müsaade edilen gayr-ı müslimdir, buna zımmi de denir. Lügatte; zimmet, ahd, eman, daman (garanti), hurmet (haramlık, dokunulmazlık), hakk manalarına gelir. Ehl-i zimmet, yahudi ve hristiyanlardır.


5- Ceninin diyeti, bir at veya katır iledir. (8)

Cenin; anne karnındaki bebek.


6- Suçlunun ödeyememesi halinde diyet akileye yükletilebilir. (9) Akile, asabe olarak kabul edilmiştir. Yine ödenememesi halinde, varsa bağlı bulunduğu bir topluluk, oraya yükletilebilir. Akile, taammüden öldürmenin diyetine iştirak etmez.

7- Bir cinayete birden fazla kişi iştirak ettiyse, kısas hepsine uygulanır. (11)

8- Faili meçhul cinayetin diyetini, devlet, hazinenin ganimet veya zekat hesabından öder. (12)


Son açıklama:

Niyetimiz, caydırıcı yasalarla ülkemizde bu meseleyi çözmektir. Çözüme giden yolun gerekleri neyse yerine getirmektir. Ta ki, mağduriyetlere sebep olan bu kanayan yara artık kapansın.

Bu yazıyı okuyup da, ilgili değişiklik için desteği olabilecek biri varsa, sitenin iletişim sayfası yoluyla bizimle iletişime geçmesini rica ediyoruz.

Konuyla yakından ilgilenmek için oluşturulacak olan çalışma takımında gönüllü olarak yer almak isteyenlerin iletişime geçmesini rica ediyoruz. Asgari haftada bir gün toplantıya katılım sağlanmasını gerektirir.

Gayret bizden, tevfik Allah'tandır. Vesselam.


Kaynakça:

1- Teysiru'l Vüsul, Nefsin diyeti 1, (1900).
2- Ebu Davud, Diyat 18, (4541); Tirmizi, Diyat 1, (1387); Nesai, Kasame 30, (8, 43).
3- Nesai, Kasame 34, (8, 44, 45).
4- Ebu Davud, Diyat 23, (4583).
5- Nesai, Kasame 35, (8, 45).
6- Tirmizi, Diyat 17, (1413).
7- Ebu Davud, Diyat 20, (4564); Nesai, Kasame 30, (8,42,43).
8- Ebu Davud, Diyat 21, (4568,4580).
9- Buhari, Diyat 25, Tıbb 46, Feraiz 11; Müslim, Kasame 34, (1681); Muvatta, Ukul 5, (2,855); Tirmizi, Diyat 15, (1410); Ebu Davud, Diyat 21, (4568,4580); Nesai, Kasame 37, (8,47,48).
10- Muvatta, Ukul 10, (2,867).
11- Buhari, Diyat 21; İbnu Hacer, Fethu'l Bari.
12- Ebu Davud, Diyat 8,9 (4521, 4523); Buhari, Diyat 22.